Diplomatik pasport - Azerbaýjan Respublikasynyň raýaty bolan degişli şahslara Azerbaýjan Respublikasynyň çäginden çykmak we Azerbaýjan Respublikasyna gelmek hukugynyň amala aşyrylmagy üçin Azerbaýjan Respublikasynyň degişli ýerine ýetiriji häkimiýeti (Azerbaýjan Respublikasynyň Daşary Işler Ministrligi) tarapyndan berilen, Azerbaýjan Respublikasynyň çäginden daşarda olaryň şahsyýetini we raýatlygyny tassyklaýan, bütin ýurtlara syýahat üçin iş sapary bilen gitmek üçin güýji bolan resmi kagyzdyr.

Azerbaýjan Respublikasynyň "Pasportlar hakynda" kanunynyň 6-njy maddasynyň esasynda diplomatik pasportlar aşakda sanawda görkezilen adamlara Azerbaýjan Respublikasynyň Daşary Işler Ministrligi tarapyndan berilýär:

1. öz wezipelerini ýerine ýetirip başlandan 15 günden gijä galman Azerbaýjan Respublikasynyň Prezidentine, Azerbaýjan Respublikasynyň Milli Mejlisiniň wekillerine, Azerbaýjan Respublikasynyň Hasaplar Palatasynyň başlygyna, başlygynyň orunbasaryna we auditorlaryna, Ministrler Kabinetiniň agzalaryna, Konstitusiýa Kazyýetiniň, Ýokary Kazyýetiň kazylaryna, Azerbaýjan Respublikasyndan Ministrler Kabinetiniň agzalaryna, Konstitusiýa Kazyýetiniň, Courtokary Kazyýetiň kazylaryna, Azerbaýjan Respublikasyndan Humanewropa Adam Hukuklary Kazyýetine saýlanan kazy, Ýewropa Adam Hukuklary Kazyýetine saýlanan kazysyna, şikaýat kazyýetleriniň başlyklaryna, Baş prokurora we onuň orunbasarlaryna, Azerbaýjan Respublikasynyň Adam Hukuklary Komissaryna (Ombudsman), Kazyýet-Hukuk Geňeşiniň agzalaryna, Merkezi Bankyň başlygy we onuň orunbasarlaryna, Merkezi Bankyň ýanyndaky Maliýe Gözegçilik Gullugynyň müdiri, Azerbaýjan Respublikasynyň Merkezi saýlaw komissiýasynyň başlygyna, Azerbaýjan Respublikasynyň Prezidentiniň Dolandyryş işgärlerine, Azerbaýjan döwletiniň başlygynyň işine, şeýle hem Azerbaýjan Respublikasynyň Milli Mejlisine, Hasaplama Palatasynyň Ministrler Kabinetine, Konstitusiýa Kazyýet enjamlarynyň ýolbaşçylaryna (ýokary wezipeli adamlar, şol sanda bölüm müdirleri), merkezi ýerine ýetiriji guramalaryň ýolbaşçylary, diplomatik gullugyň işgärlerine, şeýle hem Nahçiwan Awtonom Respublikasynyň Ýokary Mejlisiniň başlygyna we onuň orunbasarlaryna, Ministrler Kabinetiniň agzalaryna, Nahçiwan Awtonom Respublikasynyň Ýokary Kazyýetiniň başlygyna we başlygynyň orunbasaryna, Nahçiwan Awtonom Respublikasynyň Prokuroryna;
2. Azerbaýjan Respublikasynyň Prezidentiniň, Azerbaýjan Respublikasynyň Milli Mejlisiniň Başlygynyň we kadadan çykma ýagdaýlarda, Azerbaýjan Respublikasynyň Daşary Işler Ministriniň buýrugynyň esasynda halkara konferensiýalarda, geňeşlerde we gepleşiklerde, BMG-niň Baş Assambleýasynyň sessiýalarynda, BMG-niň guramalarynda, halkara guramalarynyň konferensiýalarynda, döwletara ýygnaklarynda we gatnaşyklarynda Azerbaýjan Respublikasyna wekilçilik edýän wekiliýetleriň agzalaryna we ýörite wekillerine;
3. Azerbaýjan Respublikasynyň Prezidentiniň, Milli Mejlisiň başlygynyň, Premýer-ministriň, Konstitusiýa Kazyýetiniň başlygynyň, Adam Hukuklary boýunça Ýewropa Kazyýetine Azerbaýjan Respublikasyndan saýlanan kazynyň, Daşary Işler Ministriniň, şeýle hem 3 aýdan gowrak wagtda daşary ýurda iberilen we ýokarda sanalan beýleki şahslar bilen birlikde gidýänleriň aýalyna (adamsyna), 18 ýaşa ýetmedik çagalaryna, 18 ýaşyna ýeten we işlemäge ukyply bolmadyk çagalara, we 18 ýaşyna ýetmedik durmuşa çykmadyk gyzyna;
4. diplomatik hat alyşýan meýdan marşal aragatnaşyk edaralarynyň işgärlerine;
5. Azerbaýjan Respublikasynyň daşary ýurtlarda we halkara guramalarynda işleýän diplomatik wekilhanalarynda we konsullyklarynda işleýän degişli ýerine ýetiriji edaranyň işgärlerine;
6. Azerbaýjan Respublikasynyň daşary ýurtlarda işleýän ilçihanalarynda we konsullyklarynda täjirçilik işi boýunça wekillerine;
7. degişli ýerine ýetiriji edaralar tarapyndan taýýar edilen, daşary ýurtlarda we halkara guramalarynda işleýän harby attaşelere, harby wekillere, şeýle hem harby attaşelik we harby wekilhanalaryň enjamlarynyň beýleki işgärlerine;
8. degişli ýerine ýetiriji häkimiýet edaranyň daşary ýurtlarda we halkara guramalarynda wekillerine berilýär.

Diplomatik pasportynyň berilmegi ýa-da çalyşylmagy üçin döwlet tölegi alynmaýar.

Diplomatik pasport onuň eýesine bäş ýyl ýa-da ýörite ygtyýarlyklarynyň ýerine ýetirilimegi üçin niýetlenen döwür üçin berilýär.

Azerbaýjan Respublikasynyň Prezidentine, Azerbaýjan Respublikasynyň öňki Prezidentine we onuň aýaly (adamsyna), Milli Mejlisiň başlygyna, Premýer-ministre, Konstitusiýa Kazyýetiniň başlygyna we Daşary Işler Ministrine bolsa diplomatik pasport ömürlik berilýär.

Şol pasport daşary ýurtlarda diplomatik eldegrilmesizlik hukugyny berýär. Bütin ygtyýarly şahslar diplomatik pasportyň eýesine we şol pasportda görkezilen şahslara serhetden erkin we howpsuz geçmekde, şeýle hem beýleki zerur ýagdaýlarda kömek we gorag bermäge borçludyrlar.

Üns beriň! Azerbaýjan Respublikasynyň raýatynyň diplomatik pasportyna eýe bolan raýatlar iş saparlary bilen daşary ýurda iberiljek ýagdaýynda wiza almak üçin (halkara şertnamalaryna laýyklykda raýatlaryň wizasyz syýahat etmegi barada özara ylalaşyk gazanan ýurtlardan başga) Azerbaýjan Respublikasynyň Daşary Işler Ministrliginiň Konsullyk Bölüminiň degişli notasy esasynda Azerbaýjan Respublikasynda ýerleşýän (ýa-da akkreditlenen) diplomatik wekilhana ýa-da konsullyga ýüz tutmaly.

Pasport bermek baradaky arzasyna (haýyşa) garamak:

• Pasport bermek barada raýatyň arzasyna (kärhananyň, edaranyň, guramanyň haýyşy) pasportyň görnüşine baglylykda şu Kanunyň 4, 5 ýa-da 6-njy maddalarynda görkezilen möhletlerde, eger daşary ýurda syýahata gidýän adamyň ýa-da onuň ýanynda bile syýahata gidenlere gyssagly bejergi almaly bolsa, ýa-da daşary ýurtda ýaşaýan garyndaşynyň agyr hassalygy ýa-da ölümi bilen baglanyşykly bolsa, bu faktlary tassyklaýan resminama gowşurylandan soň 48 sagatdan gijä galman serediler.
• Raýatyň ýurtdan çykmak hukugy Azerbaýjan Respublikasynyň Migrasiýa Kodeksinde görkezilen ýagdaýlarda wagtlaýyn çäklendirilen pasport talap etmegi hakynda haýyşynyň sebäpleri ýazylgy görnüşde arza berijä (haýyşnama bereniň) duýdurylmak arkaly ret edilýär we olaryň täzeden arzasyna (haýyşyna) ret edilmegine sebäp bolan sebäpler aradan aýrylandan soň gözden geçirilýär.
• Raýat hakynda ýalan maglumat ýa-da güýji gaçan resminama berilen bolsa, pasportyň berilmegine ret ediler we bu meselä diňe täze resminamalar tabşyrylandan soň seredilip bilner.
• Döwlet syrlaryny goramak bilen bagly pasporty bermekden ýüz öwürmeklik diňe Azerbaýjan Respublikasynyň kanunçylygynda göz öňünde tutulan ýagdaýlarda bolýar.
• Pasportyň berilmegi hakynda  arzany (haýyşy) gaýtadan işlemegiň gijikdirilmegi ýa-da muňa ret edilmegi barada raýat administratiw we / ýa-da kazyýete şikaýat edip biler.

Bu Kanunyň bozulmagynda çekilýän jogapkärçilik

• Pasporta ýalan maglumatlar girizilen bolsa, pasport ogurlananda, galplaşdyrylan, satylanda, bikanun taýýarlananda ýa-da ulanylanda günäkär şahslar Azerbaýjan Respublikasynyň kanunçylygyna laýyklykda administratiw we jenaýat jogapkärçiligini çekýärler.

Azerbaýjan Respublikasynyň raýatynyň pasporty.

• Azerbaýjan Respublikasynyň raýatynyň pasporty (mundan beýläk-pasport) Azerbaýjan Respublikasynyň çäginden daşarda raýatyň şahsyýetini tassyklaýan, şeýle hem ýurtdan çykmak we girmek hukugyny amala aşyrmagy üçin berilýän ýeke-täk resminamadyr.
• Pasport her bir Azerbaýjan Respublikasynyň her bir raýatyna şu Kanunda kesgitlenen tertipde berilýär we ähli ýurtlara syýahat etmek üçin güýje bardyr.
• Paportyň raýat, hyzmat we diplomatik görnüşleri bardyr. Pasportlaryň beýany, spesifikasiýasy we nusgasy degişli ýerine ýetiriji edara tarapyndan tassyklanýar.
• Pasport Azerbaýjan Respublikasynyň emlägidir, onuň raýatdan elinden alynmagy ýa-da girew alynmagy Azerbaýjan Respublikasynyň kanunçylygynda göz öňünde tutulan halatlardan başga ýagdaýlarda gadagandyr.
• Her bir raýat pasportyny berk saklamaga borçlydyr. Pasport ýitirilen halatynda raýat pasport beren döwlet edaralaryna, şeýle waka daşary ýurtlarda ýüze çyksa, Azerbaýjan Respublikasynyň diplomatik wekilhanasyna ýa-da konsullygyna haýal etmän habar bermelidir. Azerbaýjan Respublikasynyň diplomatik wekilhanalary ýa-da konsullyklary, Azerbaýjan Respublikasynyň degişli ýerine ýetiriji edarasy bilen bilelikde şeýle raýatlara gysga wagtyň içinde Azerbaýjan Respublikasyna dolanmak hukugyny berýän resminama berilýär.
• Raýat aradan çykanda onuň pasporty möhleti geçen hasaplanyp pasportlar degişli döwlet edarasyna berilýär.

Diplomatik pasport bermek üçin zerur resminamalar

Azerbaýjan Respublikasynyň raýatynyň diplomatik pasportynyň berilmegi ýa-da çalyşylmagy üçin aşakdaky resminamalary tabşyrmaklary hökmandyr:

• Bir sany diplomatik pasportyň berilmegi üçin degişli bolan kärhanyň (edaranyň, guramanyň) doldurylan anketasy

a (wezipeli adamlaryň özleri üçin) (goşulan nusga);

b (wezipeli adamlaryň maşgala agzalary üçin (goşulan nusga);

• Arza doly tamamlanandan we şahsyýet tarapyndan görkezilen degişli döwlet edarasynyň möhri we ýolbaşçynyň goly bilen tassyklanandan soň, asyl nusgasy berilmelidir.
• Adamyň 2 reňkli suraty (ölçegi 3x4 sm, ak fonda);
• Degişli döwlet edarasy tarapyndan Azerbaýjan Respublikasynyň Daşary Işler Ministrligine ýüz tutan şahsyň iş sapary bilen daşary ýurda iberilmegi (iberilen senesi we zerur bolan halatynda şahsyň iş saparyna gidýän möhleti) we bu maksat bilen diplomatik pasportyň resmileşdirilmeginiň zerurlygy barada maglumatlary bolan resmi hatyň asyl nusgasy;
• şahsyýetnamanyň asyl nusgasy we göçürmesi;
• öňki diplomatik pasportyň asyl nusgasy we göçürmesi;
• wezipeli şahsyň maşgala agzalary üçin nika şahadatnamasynyň göçürmesi;
• wezipeli şahsyň 18 ýaşa ýetmedik çagasy üçin ene-atasynyň notarius tarapyndan tassyklanan razylyk haty;
• Arza beriji wezipeli şahsyň 15 ýaşa ýetmedik çagasy bar bolsa - gan topary hakynda lukmançylyk şahadatnamasy (çaganyň şahsy şahadatnamasynyň göçürmesi berlen halatynda bu resminama talap edilmeýär);
• Pasportyň hereket ediş möhleti gutaranda ýa-da raýatyň familiýasy, ady, atasynyň ady üýtgedilende ýa-da pasport, şol sanda elektron göterijisi (çip) ulanyp bolmadyk ýagdaýynda, ýa-da pasportdyň ýüzündäki ýa-da elektron göterijisindäki maglumatlaryň nädogrydygy anyklananda pasporty çalşylmalydyr.

Bellik: Diplomatik pasport almaga hukugy bolan wezipeli adamyň çagalaryna degişli pasport berlende, diňe 15 ýaşyna ýeten çagalar wezipeli şahs bilen birlikde şahsy gollaryny çekýärler;

Pasportda görkezilen maglumatlar

Görnüşine garamazdan her bir pasportda:

• Azerbaýjan Respublikasynyň ady, milli nyşan, ýurduň kody, pasportynyň görnüşi, belgisi, eýesiniň familiýasy, ady, atasynyň ady, raýatlygy, doglan ýeri we senesi, jynsy, şahsy identifikasiýa belgisi, gan topary, pasport berýän edaranyň ady, berlen senesi, hereket ediş möhleti, pasport eýesiniň şahsy goly we pasport bilen baglanyşykly talaplar görkezilýär;
• pasport eýesiniň ýüz keşbi üçin ýer, elektron göterijiniň (çip) bardygyny görkezýän ýörite bellik we iki setirli maşyn okalýan tekst bar;
• daşary ýurda resmi giriş almak üçin resmilaşdyrylan rugsatlar (wizalar) we beýleki ýörite (gümrük we barlag nokatlaryndan geçmek) üçin bellikler edilýär.
• Mundan başga-da, hyzmat pasporty bu Kanunyň 5-nji maddasynyň üçünji böleginde diplomatik pasportda bolsa bu Kanunyň 6-njy maddasynyň bäşinji bölüminde göz öňünde tutulan ýagdaýlary görkezýär;
• Pasportdaky ýazgylar Azerbaýjan Respublikasynyň döwlet dilinde we Iňlis dilinde görkezilýär;
• Pasportda elektron göteriji (çip) ýerleşdirilýär. Elektron daşaýjy (çip) bu maddanyň birinji bölüminiň 1-nji bendinde görkezilen maglumatlary (pasport eýesiniň golundan başga), pasport eýesiniň ýüz keşbini, 15 ýaşyna ýeten raýatyň el-barmak yzy we degişli ýerine ýetiriji edara tarapyndan kesgitlenen ýagdaýynda beýleki maglumatlary öz içine alýar;
• Bu maddada göz öňünde tutulan maglumatlary pasporta ýa-da onuň  elektron göterijisine girizen wezipeli şahs, şol maglumatlaryň takyklygy üçin jogapkärdir.